CCI ची कापूस खरेदी: व्यापाऱ्यांची घुसखोरी रोखण्यासाठी सरकारचा निर्णय; यंदा प्रति हेक्टर १३.५७ क्विंटलची उत्पादकता मर्यादा निश्चित, शेतकऱ्यांनी नोंदणीपूर्वी मर्यादा तपासण्याचे आवाहन.
विशेष प्रतिनिधी:
सध्या बाजारात कापसाचे दर घसरल्याने अनेक शेतकरी आपला कापूस भारतीय कापूस महामंडळाला (CCI) हमीभावाने विकण्यास पसंती देत आहेत. मात्र, सीसीआय प्रत्येक शेतकऱ्याकडून अमर्याद कापूस खरेदी करणार नाही, तर त्यासाठी प्रत्येक जिल्ह्यासाठी एक निश्चित ‘उत्पादकता मर्यादा’ ठरवून देण्यात आली आहे. या मर्यादेनुसारच शेतकऱ्यांकडून कापसाची खरेदी केली जाणार असल्याने, शेतकऱ्यांनी नोंदणी करण्यापूर्वी आपल्या जिल्ह्याची मर्यादा तपासणे आवश्यक आहे.
हमीभाव खरेदी योजनेचा गैरफायदा व्यापारी घेऊ नयेत, यासाठी ही उत्पादकता मर्यादा निश्चित केली जाते. अनेकदा व्यापारी शेतकऱ्यांच्या नावावर आपला माल विकून नफा कमावतात, हे रोखणे हा यामागील मुख्य उद्देश आहे.
उत्पादकता मर्यादा कशी ठरवली जाते?
प्रत्येक जिल्ह्याची सरासरी उत्पादन क्षमता वेगवेगळी असते. कृषी विभाग प्रत्येक जिल्ह्यातील जमिनीचा पोत, हवामान आणि मागील वर्षांचे उत्पादन यावर आधारित प्रति हेक्टरी उत्पादकतेचा अंदाज काढतो. यंदा राज्यात झालेल्या अतिवृष्टीमुळे उत्पादनात घट झाल्याने कृषी विभागाने सुरुवातीला १२.८० क्विंटल प्रति हेक्टरची मर्यादा प्रस्तावित केली होती. मात्र, केंद्र सरकारने याचा आढावा घेऊन त्यात थोडी वाढ करत १३.५७ क्विंटल प्रति हेक्टर ही अंतिम अधिकृत उत्पादकता मर्यादा निश्चित केली आहे. याच मर्यादेच्या आधारे प्रत्येक जिल्ह्याची खरेदी मर्यादा ठरवण्यात आली आहे.
तुमच्या जिल्ह्यातील खरेदी मर्यादा किती? (प्रति हेक्टर)
-
उत्तर महाराष्ट्र विभाग:
-
नाशिक: ४.५४ क्विंटल
-
धुळे: ४.३९ क्विंटल
-
जळगाव: ५.२७ क्विंटल
-
पश्चिम महाराष्ट्र विभाग:
-
पुणे: ५.८२ क्विंटल
-
सातारा: ४.६६ क्विंटल
-
सांगली: ३.६७ क्विंटल
-
सोलापूर: २.१२ क्विंटल
-
मराठवाडा विभाग:
-
विदर्भ विभाग:
शेतकरी आपली खरेदी मर्यादा कशी काढणार?
उदाहरणादाखल, तुम्ही नांदेड जिल्ह्यातील शेतकरी असाल आणि तुमच्या नावावर दोन हेक्टर कापूस लागवड असेल, तर तुमची खरेदी मर्यादा ५.२१ क्विंटल (प्रति हेक्टर) x २ हेक्टर = १०.४२ क्विंटल इतकी असेल. सीसीआय तुमच्याकडून केवळ १०.४२ क्विंटल कापूसच हमीभावाने खरेदी करेल.
नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे:
सीसीआयकडे नोंदणी करण्यासाठी शेतकऱ्यांना ७/१२ उतारा, आधार कार्ड, बँक पासबुक आणि पिकाची नोंद असलेला कृषी रेकॉर्ड (ई-पीक पाहणी) आवश्यक आहे. नोंदणी खरेदी केंद्रावर प्रत्यक्ष किंवा सीसीआयच्या अधिकृत पोर्टलवर ऑनलाइन करता येते.
सध्या कापसाचा हमीभाव प्रकारानुसार ७,०२० ते ७,३५० रुपये प्रति क्विंटल आहे. सोयाबीनची हमीभाव खरेदी १५ नोव्हेंबरपासून सुरू होणार असून, त्यासाठीची जिल्हा-निहाय उत्पादकता मर्यादा लवकरच जाहीर केली जाईल.
![\"राज्यात](\"https://sbsdschool.com/wp-content/uploads/2025/11/20251109_131413-1024x576.webp\")
![\"रब्बी](\"https://sbsdschool.com/wp-content/uploads/2025/11/20251111_085453-1024x576.webp\")
![\"राज्यात](\"https://sbsdschool.com/wp-content/uploads/2025/11/20251110_184924-1024x576.webp\")
![\"“शेतकऱ्यांची](\"https://sbsdschool.com/wp-content/uploads/2025/11/20251110_175945-1024x576.webp\")
